برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر
تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۰۲۶۱۵
روزشمار فرهنگ و هنر ایران را در «برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر» مطالعه کنید.
به گزارش ایمنا، امروز _یکشنبه بیست و نهم مردادماه _ همزمان با سالروز تولد و درگذشت برخی از بزرگان ایران‌زمین است.
میرزامحمدرضا کلهر (زاده سال ۱۲۰۷ کرمانشاه -درگذشته بیست و نهم مرداد ۱۲۷۱ تهران) از خوشنویسان خط نستعلیق
وی به‌سبب میل شخصی و استعداد ذاتی که به مشق خط داشت و تا حدی نیز این هنر را نزد هنرمندان ایل آموخته بود، در تهران نزد محمد خوانساری به‌شاگردی و مشق پرداخت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گفته عبداله مستوفی درآمد او از آموزش چند شاگرد که به مجلس او می‌آمده‌اند و چاپ نویسی تأمین می‌شد.
کلهر در هر وضعیتی حتی در سفر با مرکب غلیظ چاپ به هنرآفرینی می‌پرداخت و در نوشتن، آن قدر قدرت داشت که تمام کلمه را بدون برداشتن قلم از روی کاغذ می‌نوشت که در چاپ"نویسی این کار لازم بوده است. البته او شکسته نستعلیق را نیز خوب می‌نوشته است.
وی به شعر و شاعری نیز علاقه داشته و هزارو پانصد بیت شعر دارد. یکی از مهمترین تحولات زمان قاجار، ورود صنعت چاپ سنگی به کشور بود. در واقع، متحول شدن سطح فرهنگی کشور، پیدایش مدارس جدید و اینکه کتاب و کتابت باید در دسترس همگان قرار می‌گرفت و همچنین چاپ و چاپ نویسی روزنامه و مطبوعات عواملی بودند که نیاز جامعه را به صنعت چاپ کاملاً نشان می‌دادند.
در این شرایط، خوشنویس ناچار بود که به تندی کار کتابت را برای چاپ (مثلاً روزنامه) آماده سازد. در این شرایط بود که وی به عنوان بزرگترین نوآور در خط نستعلیق به همراهی با صنعت چاپ قدم برداشت.
کلهر به تغییراتی اساسی در خوشنویسی دست زد تا بتواند در زمان کم و با سرعت، کار کتابت را انجام داده، برای چاپ آماده کند. در واقع، تغییرات او در خوشنویسی باعث پیدایش مکتبی جدید شد که بعدها با نام خودش یعنی "مکتب کلهری" شهرت یافت. تغییراتی که کلهر در خط به وجود آورد، زاده دو عامل مهم بود: یکی سرعت و دیگری شرایط چاپ نویسی.
وی باید در مدت کمی با مرکب به اصطلاح لجن چاپ که بسیار غلیظ و چسبناک بود بر روی کاغذهای چاپ کتابت می‌کرد.
از میان شاگردان وی زین‌العابدین بن‌محمد شریفی‌قزوینی " ملک‌الخطاطین"، کاتب شهیر مرتضی برغانی "میرخانی"، میرزا مرتضی نجم‌آبادی و سید محمود صدرالکتاب بودند. از شاگردان مهم وی که مستقیماً شاگردیش را نکرد محمدحسین سیفی قزوینی، ملقب به "عماد الکتاب" است.
میرزا رضا کلهر در ۶۴ سالگی درگذشت و در تهران به خاک سپرده شد.
زرآبادی، (زاده بیست و نهم ۱۲۹۸ تهران - درگذشته سی‌ام تیر ۱۳۹۷ تهران) آهنگساز و نوازنده ویلون
وی به دلیل شغل پدرش که افسر قزاقخانه بود، با شنیدن موسیقی نظامی سربازان، به موسیقی علاقه‌مند بود و در سال ۱۳۰۹ در مدرسه موزیک به‌تحصیل مشغول شد. نخستین استاد موسیقی وی «محمود ایروانی» بود که «ویلون» و «ترومپت» را نزدش فراگرفت و از دیگر استادش «هنگ‌آفرین» بود.
زرآبادی، با «ابوالحسن صبا» در یک میهمانی آشنا شد، وی از زرآبادی دعوت کرد تا به شاگردانش «نُت» بیاموزد. این همکاری باعث شد تا زرآبادی از ابوالحسن صبا، ردیف ویلون ایرانی و همچنین از «علیرضا چنگی» ردیف‌های «کمانچه» را بیاموزد. در سال ۱۳۲۲ همکاری‌اش را با «رادیو» آغاز کرد.
وی رهبری ارکستر «شما و رادیو» و سرپرستی ارکستر شماره سه را عهده‌دار بود.
زرآبادی، همچنین از سال ۱۳۲۴ به‌مدت سه سال با ارکستر «عزت روح‌بخش» همکاری کرد.
وی با تأسیس آموزشگاه موسیقی در خیابان لاله‌زار تهران، شاگردان بسیاری را تربیت کرد که آن جمله: «پرویز یاحقی» «مهدی خالدی» و «حسن زرگریان» بودند.
زرآبادی، کنسرت‌های خیریه متعددی در ایران به‌اجرا گذاشت و برنامه‌ها و کنسرت‌های موسیقی ایرانی را در آلمان و هلند برپا کرد.
وی در یک حرکت ابتکاری در هفت لیوان با مقدار آب متفاوت، به‌وسیله چوب، می‌نواخت. هرلیوان صدای یک نت موسیقی را منعکس می‌کرد که بسیار شبیه به‌صدای اُرگ بود.
زرآبادی، لیوان‌ها و آرشه‌ای که از ترکه یک درخت ساخته بود و ساز ویلونش را به‌موزه موسیقی ایران اهدا کرده‌است.
آثار هنری:
از جمله آثار آهنگسازی زرآبادی موارد زیر است:
(برخی از آثار و ساخته‌های وی به‌نام دیگران منتشر شده‌است)
«مهمانت کنم»
«شمع و گل و پروانه»
«مرو تا مرو»
«روی تو زیبا شده»
«بردی از یادم»
«نیلوفر»
«مریم»
موسیقی فیلم «زنده‌باد خاله» به‌کارگردانی پرویز خطیبی نوری
ناصر زرآبادی در ۹۹ سالگی درگذشت و قطعه ۱۰۹ بهشت‌زهرا به‌خاک سپرده شد.
اعتمادی، (زاده بیست و نهم مرداد ۱۳۲۰ تهران) آهنگساز و نوازنده ویلون
وی از دوازده سالگی آموزش ویلون را نزد اسکندر برهان آزاد، آغاز کرد و سپس وارد هنرستان شبانه موسیقی ملی شد و در آنجا زیر نظر رحمت‌اله بدیعی به آموختن ویلون پرداخت. در همان دوره شبانه، تئوری و سلفژ و تا اندازه‌ای هارمونی را در کلاس استادان: کمال پورتراب و فروتن‌راد آغاز کرد و پس از مدت پنج سال که تحصیل موسیقی می‌کرد، وارد ارکستر هنرستان شد.
اعتمادی، که بنا به‌توصیه امیر جاهد (رئیس وقت هنرستان شبانه موسیقی) از پرداخت شهریه معاف شده بود، پس از چندی، با چندتن از هم‌کلاسی‌هایش همکاری گروهی را با ارکستر هنرستان روزانه موسیقی ملی آغاز کرد که رهبری این ارکستر با حسین دهلوی بود.
وی، پس از اتمام متدهای هنرستان (نزد رحمت‌اله بدیعی، والودیا تارخانیان و محمود ذوالفنون)، به کلاس حبیب‌اله بدیعی که در همان هنرستان تدریس می‌کرد، رفت و مدت چهار سال ردیف‌های ابوالحسن صبا را از او فراگرفت.
اعتمادی پس از پایان دوره هنرستان وارد دوره عالی موسیقی شد که به‌علت گرفتاری و اشتغال در ارکسترهای رادیو نتوانست آن دوره را به‌پایان برساند.
وی، از سال ۱۳۴۷ در ارکستر نکیسا و باربد و چند ارکستر دیگر رادیو ایران به‌نوازندگی مشغول شد که تا سال ۱۳۵۰ ادامه داشت. در آن سال، رادیو و تلویزیون در هم ادغام شدند. وی هم وارد ارکستر سازهای ملی رادیو تلویزیون (که رهبری آن با مهدی مفتاح بود) شد.
وی در دوره پس از انقلابِ ارکستر رادیوتلویزیون، چند آهنگ برای گروه کر و رضا منفرد ساخت که اجرا شدند. اعتمادی، با قراردادهای فرهنگی و هنری بین ایران و کشورهای جهان، مسافرت‌های متعددی با ارکستر رادیوتلویزیون به کشورهای پاکستان، هندوستان، کویت، آلمان، فرانسه و… داشت.
چالنگی، (زاده بیست و نهم مرداد ۱۳۲۰ مسجدسلیمان -- درگذشته دوم آبان ۱۴۰۰ کرج) شاعر
وی "برادر جمشید چالنگی" بود و در کنار احمدرضا احمدی، بهرام اردبیلی، مجید فروتن، پرویز اسلامپور و بیژن الهی «شعر موج نو» و در ادامه آن «شعر دیگر» را پایه‌گذاری کردند.
چالنگی، به مدت ۳۰ سال در آموزش و پرورش مسجدسلیمان مشغول تدریس بود و نخستین بار توسط «احمد شاملو» در مجله خوشه به جامعه ادبی ایران معرفی شد، اما پس از تقابل با شعر شاملو به جرگه شعر دیگر پیوست و این باعث شد شعر وی دچار تغییرات نحوی زبان شده و تمامیت معماری آن را تأثیر گذارد.
دوران تحولات اجتماعی جامعه ایران در دهه ۱۳۶۰ شعر او را نیز به سکوت کشاند و در آن دوره نسبت به دوران جوانی‌اش کار خاصی ننوشت. در شعرهای چالنگی نوعی معماری تصویری وجود دارد که معنا را در متن شعرها به‌تعویق می‌اندازد و باعث از بین رفتن مشخصه‌های تک‌معنایی واژگان می‌شود. این نوع رفتارهای شعری را بیشتر در آثار یداله رؤیایی و بهرام اردبیلی شاهد بوده‌ایم.
وی، در مورد رابطه مدرنیسم و شعر معتقد بود شیوه شعر طوری است که مدرنیسم مورد علاقه ما شاید در آن اتفاق نیفتد و در لایه‌های درونی شعر حضور کلی پیدا نکند.
چالنگی، در مورد شعر دیگر معتقد بود شعر ناب یعنی مردم کشورش و معتقد است مخاطبان شعر در بهترین نقطه شناسایی شعر قرار دارند و در این میان مخاطب متبحر و باهوش می‌تواند در تعیین تکلیف وضعیت شعر حضور تأثیرگذار داشته باشد.
وی اشرافیت فرهنگی - فلسفی را در شعر محکوم می‌کرد و معتقد بود: «اگر شعر فقط یک تأویل فلسفی داشته باشد، نمی‌تواند موجودیت پیدا کند.»
آثار:
هوشنگ چالنگی که از اعضای اصلی حلقه شعر دیگر بود، در دهه ۱۳۴۰ کارهای خود را در قالب دوجلد کتاب «شعر دیگر» همراه دیگر شاعران این گروه منتشر کرد.
وی پیش از انقلاب برای انتشار هیچ کتابی اقدام نکرد و انتشار کتابی مستقل از خود را، تا چهل سال پس از سرودن مشهورترین شعرهایش، یعنی تا سال ۱۳۸۳ که «زنگوله تنبل» به چاپ رسید، عقب انداخت. این کتاب در نشر سالی به‌چاپ رسید.
پس از این کتاب، کتاب آبی ملحوظ را در سال ۱۳۸۷ با همان ناشر منتشر کرد. این کتاب نخستین بار در سال ۱۳۸۴ مجوز نشر را دریافت کرده بود اما با تأخیری سه‌ساله و با اضافه شدن شعرهایی به آن در چند مرحله به‌چاپ رسید. یک کتاب دیگر وی نیز که تاکنون در بازار نشر دیده نشده و به احتمال بسیار زیاد اصولاً به چاپ نرسیده، با عنوان «نزدیک با ستاره مهجور»، در سال ۱۳۸۱ از سوی انتشارات صمد اهواز تا مرحله فهرست‌نویسی پیش رفته است. همچنین نشر سالی، در سال ۱۳۸۰، نخستین بار کتابی از چالنگی را با عنوان «آنجا که می‌ایستی» تا مرحله فهرست‌نویسی پیش برد. به نظر می‌رسد این کتاب، شکل اولیه همان کتاب «زنگوله تنبل» باشد که سه سال بعد، در سال ۱۳۸۳، با افزوده‌ها و نامی جدید از سوی همین نشر به‌چاپ رسید.
آنجا که می‌ایستی، تهران: نشر سالی ۱۳۸۰
نزدیک با ستاره مهجور، اهواز: انتشارات صمد ۱۳۸۱
زنگوله تنبل، تهران: نشر سالی ۱۳۸۳
آبی ملحوظ، تهران: نشر سالی ۱۳۸۷
گزینهٔ اشعار، تهران: انتشارات مروارید ۱۳۹۱
محمدتقی براهنی، (زاده سال ۱۳۱۱ تبریز -- درگذشته بیست و نهم مرداد ۱۳۸۱ تهران) روانشناس و پدر روان‌آزمایی
وی در سال ۱۳۳۴ از دانشگاه تبریز مدرک لیسانس در آموزش زبان دریافت کرد و همزمان با تحصیل در دوره لیسانس، در شهرستان مرند، به‌عنوان آموزگار مشغول به کار شد. پس از دریافت مدرک لیسانس به مدت دو سال در دبیرستان‌های ارومیه به تدریس پرداخت. در سال ۱۳۳۵ با دریافت بورسیه تحصیلی به انگلستان اعزام شد و در سال ۱۳۳۶ توانست از دانشگاه لندن دیپلم آکادمیک روانشناسی پرورشی دریافت کند. به محض دریافت این مدرک، به ادامه تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۳۸ موفق به دریافت فوق‌لیسانس روانشناسی پرورشی از دانشگاه لندن شد.
براهنی، در اواسط سال ۱۳۴۰ به تبریز رفت و تا سال ۱۳۴۳ به‌عنوان عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه تبریز به‌تدریس و پژوهش پرداخت. سپس برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفت و در سال ۱۳۴۵ از دانشگاه کلمبیا درجه فوق‌لیسانس روانشناسی دریافت کرد. پس از آن، تحصیل دوره دکتری را شروع کرده و همزمان با آن به‌عنوان متخصص آزمون‌سازی در مؤسسه هارگوت‌پرس شروع به‌کار کرد و تا سال ۱۳۴۶ به‌این کار ادامه داد و در سال ۱۳۴۷ دکتری روانشناسی دریافت کرد. سپس به ایران بازگشت و در گروه روانشناسی دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران، ابتدا با سمت استادیاری و سپس دانشیاری به تدریس و پژوهش پرداخت و در سال ۱۳۶۲ با همان درجه دانشیاری از دانشگاه تهران زودهنگام بازنشسته شد.
محمود طلوعی، (زاده یکم آبان ۱۳۰۹ میانه – درگذشته بیست و نهم مرداد ۱۳۹۴ تهران) نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار و تاریخ‌نگار.
وی مدرک کارشناسی‌اش را در رشته ادبیات فرانسه از دانشگاه تهران دریافت کرد و همزمان با تحصیل، در مطبوعات آن دوران فعالیت داشت و ۱۰ سال، سردبیر نشریه «خواندنی‌ها» بود.
طلوعی، در سال ۱۳۵۰ وارد مجلس شورای ملی شد و پس از انقلاب به حرفه نویسندگی پرداخت.
مجله خواندنی‌ها، که دوره انتشارش نزدیک چهار دهه ادامه داشت، از سال ۱۳۲۷ تا سال ۱۳۳۵ زیر نظر علی‌اصغر امیرانی با سردبیری محمود طلوعی منتشر می‌شد.
وی پس از یک دوره ترک موقت، دوباره همکاری‌اش را با این مجله از سر کار گرفت و تا آذر ۱۳۴۶ به این کار پرداخت.
از سال ۱۳۵۰ شخصاً مبادرت به انتشار مجله ماهانه‌ای به نام «مسائل جهان» کرد و چندین سال آن را انتشار داد.
طلوعی، اکثر مطالب مجله را شخصاً تهیه می‌کرد و به‌نام‌های مستعار درج می‌کرد.
وی در جوانی وارد وزارت فرهنگ شد و مدتی دبیر دبیرستان‌ها بود، بعد شغل اداری گرفت و به وزارت دارایی انتقال یافت. اولین شغل وی در وزارت دارایی، مشاور وزیر بود، بعد مدیرکل روابط عمومی آن وزارتخانه شد.
وی به‌زبان‌های فرانسه و انگلیسی تسلط داشت و به زبان‌های عربی و ترکی استانبولی آشنا بود. محمود طلوعی بر اثر تصادف به شدت مجروح شد و پس از انتقال به بیمارستان در ۸۵ سالگی درگذشت.
آثار:
فرهنگ جامع سیاسی
جای پای زن در مسیر تاریخ معاصر ایران
مصدق در پیشگاه تاریخ
زن بر سریر قدرت
هفت پادشاه (۲ جلد)
زیبای تنها
آئینه تاریخ
حدیث نیک و بد
خواندنی‌های تاریخی
داستان انقلاب
روزی که جهان دگرگون شد
آفت جهانی
از تزار تا شاه
چهره‌ها و یادها
نبرد قدرت‌ها در خلیج فارس
تاریخ و تصویر
غول‌های قرن
صد روز آخر
نامه‌ها و نام‌ها
بازنگری تاریخ ایران از عهد باستان تا امروز
معماهای تاریخی
خاطرات دو سفیر
صدسال - صد چهره
چهره واقعی علم
زنان نامدار
زیبای تنها
خاطرات دو سفیر
تهران در آینده زمان
راز بزرگ
پدر و پسر
سرنوشت دیکتاتورها
نسیم آزادی
بهشت خیالی: ایرانی در غربت
دو قرن نیرنگ
منبع: ایمنا
کلیدواژه: هنر خوشنویسی نستعلیق مطبوعات آهنگساز موسیقی ایرانی آموزش و پرورش احمد شاملو مسجد سلیمان هیات علمی دانشگاه آموزش زبان مشاهیر و مفاخر برگي از تقويم تاريخ فرهنگ و هنر شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق بیست و نهم مرداد محمود طلوعی چاپ رسید شعر دیگر نشر سالی تا سال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۰۲۶۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
موسیقی شمال خراسان سوژه ساخت یک آهنگ جدید شد
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مشاور رسانه‌ای پروژه، مهدی وجدانی آهنگساز و رهبر ارکستر قطعه «DONDOBAY» (دوندوبای) را بر اساس موسیقی شمال خراسان با تنظیمی متفاوت منتشر کرده است.
مهدی وجدانی آهنگساز و رهبر ارکستر درباره این کار توضیح داد: قطعه «DONDOBAY» بر اساس موسیقی شمال خراسان است که این قطعه را برای کوارتت زهی شامل ۲ ویولن، یک ویولا و یک ویولنسل، تنظیم و سعی کردم که به ساختار و بافتار اثر لطمه‌ای وارد نشده و آن را حفظ کنم. همچنین در یک بخش‌هایی نیز سعی کردم در تنظیم از فرهنگ و آیین موسیقی آن منطقه استفاده کنم. به هر حال همه ما می‌دانیم که آن‌ها در این قطعه علاوه بر موسیقی که با دوتا خراسانی اجرا می‌کنند، حرکات نمایشی همانند رقص چوب نیز دارند و سعی کردم که این قطعه را نوعی تنظیم کنم که بتوانیم آن ریتم و آیین‌های نمایشی را نیز با هارمونی مدرن بشنویم.
این مدرس آکادمی هنرهای مدرن استانبول ادامه داد: بحث موسیقی شمال خراسان را نیز تمام مردم ایران می‌دانند که از قدیم مهد فرهنگ و تمدن بوده و به دلیل وسعت جغرافیایی که داشته، سرشار از موسیقی و فرهنگ بوده و همینطور فرهنگ کتبی شفاهی همانند شاهنامه، لیلی و مجنون، شاه صنم که آن‌قدر خراسان گسترش داشته که موسیقی آن شامل خراسان شمال، شرق، جنوب است، به دلیل اینکه در آن منطقه، اقلیت‌های کرد، ترک، ترکمن و دامنه وسیعی از این گویش‌ها هستند، سبک‌های مختلف موسیقی نیز در آن منطقه وجود دارد و به همین علت بخش خراسان و موسیقی آن حایز اهمیت بوده است.
وی افزود: از دوران موسیقی کلاسیک و دوره رمانتیک مشاهده می‌کنید ریشه اکثر موسیقی‌های آن دوره، براساس موسیقی‌های فولک یا محلی آن بوده که نمونه‌های آن در آثار بتهوون، برامز، فرانس شوبرت بوده است. منشاء اصلی موسیقی تمام آهنگسازان کلاسیک و معاصر، به موسیقی محلی، فولک و نواها و آواهایی که در آن زمان داشتند، برمی‌گردد.
وجدانی همچنین گفت: به نظرم شنیدن موسیقی‌های فولکلور که در هر بخشی از کشور و شنیدن آن‌ها با تنظیم‌های جدید، می‌تواند سرآغاز اتفاق جدید در موسیقی کشور باشد به دلیل اینکه این آثار قابلیت این را دارند که این ملودی‌ها برای ارکستر سمفونیک و یا ارکستر ملی تنظیم شوند و این آثار بسیار جذاب و شنیدنی خواهد بود چرا که قطعا این‌ها در بن مایه ایرانی‌ها بوده و با این قطعات ارتباط می‌گیرند.
این هنرمند در بخش پایانی صحبت‌های خود اظهار کرد: این قطعات را با ساختار مدرن و معاصر تنظیم کردم، قطعا اگر از سازهای اصیل ایرانی استفاده می‌کردم، شاید حس و حال آن تغییر پیدا می‌کرد. به شخصه علاقه داشتم که قطعات را به صورت مدرن تنظیم کنم یعنی جغرافیای آن را مقداری جهانی ببینم. به همین علت، سازها را در کوارتت زهی آوردم که که تماما سازها کلاسیک هستند.
کد خبر 6097136
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت